Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Prawnik wyjaśnia: Przywrócenie terminu w postępowaniu cywilnym

Redakcja
Naszym czytelnikom doradza adwokat Kamil Gross.

W prawie rozróżniamy m.in. terminy sądowe i ustawowe. Terminy ustawowe to takie, które wynikają z przepisów Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego, a także z innych ustaw szczegółowych. Natomiast terminy sądowe to takie, które ustala w trakcie postępowania sąd lub przewodniczący. Terminy ustawowe zaczynają swój bieg od momentu wskazanego w ustawie. Przykładem takiego terminu może być bieg terminu do wniesienia apelacji. Terminy sądowe z kolei rozpoczynają swój bieg od ogłoszenia albo doręczenia orzeczenia w tym przedmiocie.

Należy pamiętać, że terminów ustawowych nie można w żaden sposób zmieniać. Natomiast te ustalone w trakcie procesu przewodniczący może przedłużyć lub skrócić na wniosek strony złożony przed upływem terminu.

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego bieg terminu wyznaczonego przez sąd lub przewodniczącego (termin sądowy) rozpoczyna się od ogłoszenia w tym przedmiocie postanowienia lub zarządzenia, a gdy kodeks przewiduje doręczenie z urzędu - od jego doręczenia. Terminy oblicza się według przepisów prawa cywilnego. Oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu. Również wprowadzenie pisma do systemu teleinformatycznego jest równoznaczne z wniesieniem pisma do sądu. Przewodniczący może z ważnej przyczyny przedłużyć lub skrócić termin sądowy na wniosek zgłoszony przed upływem terminu, nawet bez wysłuchania strony przeciwnej.

Czynność procesowa podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. Co jednak zrobić w przypadku niezachowania terminu ustawowego? Strona może w takim wypadku złożyć wniosek o przywrócenie terminu. Można to uczynić, jeżeli niedokonanie czynności procesowej w terminie nastąpiło bez winy strony. Ciężar uprawdopodobnienia braku winy w uchybieniu terminowi ciąży na stronie, która wnosi o przywrócenie terminu. Przywrócenie nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych dla strony skutków procesowych. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek.

Należy pamiętać, że równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności procesowej, czyli np. wnieść spóźnione pismo. Po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych. Nie można przywrócić terminu do złożenia środka odwoławczego od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małżeński. W przypadku złożenia spóźnionego lub z mocy ustawy niedopuszczalnego wniosku o przywrócenie terminu sąd go odrzuci. Istotne jest, że zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, stosownie do okoliczności, wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia.

W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że brak winy w niedokonaniu w terminie czynności procesowej przyjmuje się wówczas, gdy wystąpiły przeszkody niezależne od strony. Choroba strony czy jej pełnomocnika jest właśnie taką przeszkodą - nagłą i niezależną od strony. Strona ma określony termin na wykonanie czynności procesowej. Może jej dokonać również w ostatnim dniu tego terminu. Jeżeli w tym momencie dojdzie do zdarzenia nagłego i niespodziewanego, które uniemożliwi jej działanie, nie sposób przyjąć, że zaniedbała swoje obowiązki procesowe nawet w postaci niedbalstwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 lutego 2019 r., V Aga 272/18). Należy pamiętać, że choroba strony lub jej pełnomocnika musi być wykazana odpowiednimi dokumentami. Uwzględnienie wniosku o przywrócenie uchybionego terminu może nastąpić tylko w sytuacji, gdy zachowaniu się strony nie można przypisać znamion winy w jakiejkolwiek jej postaci, również winy polegającej na zwykłym niedbalstwie (braku należytej staranności).

Przy ocenie braku winy w niedochowaniu terminu procesowego bierze się pod uwagę miernik należytej staranności, jakiej można wymagać od człowieka przejawiającego dbałość o swe własne, życiowo ważne sprawy. Analizy tej dokonuje się przy tym w kontekście całokształtu okoliczności konkretnej sprawy. Stopień dbałości człowieka o własne sprawy zależy od szeregu obiektywnych uwarunkowań, wśród których szczególną rolę odgrywają przesłanki o charakterze społeczno-ekonomicznym i cywilizacyjno-kulturowym. Przesłanki te powinny być zatem uwzględniane przy konstruowaniu wzorca staranności, według którego oceniane jest zachowanie strony dopuszczającej się przekroczenia terminu do dokonania oznaczonej czynności procesowej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2017 r., I PZ 10/17).

Warto dodać, że zwlekanie z dokonaniem czynności procesowej do ostatniego dnia terminu nie powinno być traktowane jako zawinione działanie strony, jeżeli więc zdarzenia uniemożliwiające dokonanie tej czynności (np. choroba strony lub jej pełnomocnika) nastąpiły dopiero w ostatnim dniu - niedokonanie czynności w terminie jest niezawinione. Jeżeli istotna przeszkoda w dokonaniu czynności procesowej powstaje w ostatnim dniu biegu terminu do jej dokonania, to uzasadnia ocenę, że uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2016 r., I UZ 32/16).

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na glogow.naszemiasto.pl Nasze Miasto