Centrum Sterowania Ruchem Gliwice. Najnowocześniejszy system w Polsce

- Moim zdaniem, to najnowocześniejszy system zarządzania ruchem w Polsce. Mógłbym go porównać do tego, który działa np. w Wiedniu - mówi prof. Stanisław Krawiec z Wydziału Transportu Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

W takich superlatywach profesor wyrażał się o systemie zarządzania ruchem właśnie w Gliwicach. Jego działanie zaprezentowano w czwartek podczas oficjalnego otwarcia Centrum Sterowania Ruchem - serca systemu.

Przy ul. Płowieckiej stoi nowoczesny, inteligentny budynek. Tu zbiegają się sieci światłowodowe z całego miasta. W środku znajdują się dwie działające naprzemiennie serwerownie. Budynek wyposażony jest we własne źródła zasilania oraz zasilanie awaryjne. Głównym punktem jest sala wypełniona monitorami.

To w niej czterech pracowników czuwa nad działaniem systemu sterowania ruchem. Jak on działa?

- Na 60 skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną w mieście zainstalowano kamery będące częścią systemu. Monitorują one ilość samochodów i odstępy między nimi. Tak zebrane dane są na bieżąco analizowane i na tej podstawie dostosowywane jest działanie sygnalizacji świetlnej - wyjaśnia Ludomir Utratny ze Śląskiej Sieci Metropolitalnej, która nadzorowała powstanie systemu.

Mówiąc wprost: system sam potrafi dostosować długość zielonego światła do natężenia ruchu. Może on nadać priorytet np. drogom wjazdowym do miasta o poranku. W razie potrzeby operatorzy mogą zarządzać sygnalizacją również ręcznie. I tak np. mogą zmienić czas zielonego światła na danym skrzyżowaniu z optymalnych 15 sekund do nawet 90, aby odkorkować konkretną drogę.

Pamiętajmy jednak, że inteligentny system zarządzania ruchem, to nie to samo, co "zielona fala". Priorytetem systemu jest upłynnienie ruchu we wszystkich kierunkach. "Zielona fala", to skupienie się na jednej drodze i tym samym wstrzymanie ruchu na innych.

System nie sprawi też w cudowny sposób, że nagle znikną wszystkie korki w mieście. Ma przyczynić się jednak do możliwie największej poprawy sytuacji. Spora w tym rola także samych kierowców. Wspomniane już kamery analizują natężenie ruchu, ale żeby funkcjonowało to najefektywniej, powinniśmy poruszać się po drogach płynnie, w niewielkich (ale i nie zbyt małych) odstępach. Wówczas kamery dokładniej wychwycą, a system zanalizuje, natężenie ruchu.

Rozwiązaniem innowacyjnym w skali kraju jest również ujęcie w systemie komunikacji miejskiej, a konkretnie autobusu A4.

- Autobusy zostały wyposażone w urządzenia, które pozwalają nam śledzić ich przejazd. System jest skorelowany z rozkładem jazdy autobusu i automatycznie wykrywa, czy pojazd znajduje się w tym miejscu, w którym powinien. Jeśli jest spóźniony, wówczas otrzymuje priorytet zielonego światła. Oznacza to, że na skrzyżowaniach, przez które przejeżdża, dłużej będzie się świecić zielone światło - tłumaczy Utratny.

Projekt powstania systemu sterowania ruchem powstał w 2010 roku. W 2011 połączono nim 15 skrzyżowań w całym mieście. W czerwcu tego roku dołączyło do tej grupy 45 kolejnych skrzyżowań. Tym samym system objął całe miasto.

Skrzyżowania połączone są siecią światłowodową. W odwodzie znajdują się również połączenia radiowe WiMax. W ramach budowy systemu nie tylko zainstalowano kamery, ale również wymieniono na ledowe wszystkie sygnalizatory oraz stworzono Centrum Sterowania Ruchem. Koszt całości, to 35,5 mln zł brutto, z czego 85 proc. pokryło dofinansowanie z Unii Europejskiej.

W tej chwili system obejmuje wszystkie drogi znajdujące się pod nadzorem Miejskiego Zarządu Dróg. Oznacza to, że na autostradach i drogach krajowych nie działa on.

- Te drogi podlegają Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Dlatego nie zostały objęte system. Jednak ze strony technologicznej nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozszerzyć działanie. To samo tyczy się np. innych autobusów. Czy staną się częścią systemu? To zależy również od decyzji podmiotów odpowiedzialnych za nie - mówi Ludomir Utratny.